İnsan, inandığı şeyler uğruna muhteşem hatalar da yapabilir. Kim kontrol ediyor dünyayı ya da ipler kimin elinde, kuklaları mıyız yoksa kader denilen saltanatın? Kendi irademizin hükmü yok mu hiç ?
Adem ile başladı hata yapmak, hatanın hata olmasına karar verilme anıydı bu ve bedeli cennetten kovulmak kadar korkunçtu. Adem şaşırmış mıydı ya da hatasına bağlı kendini kanıtlama çabasına mı girmişti, yoksa hatasını düzeltebilmenin gayreti ile binlerce yıl tövbeler mi etmişti? Ödül ve ceza sisteminin seçilme sebebi olan hata yapmak aynı zamanda kişinin şahsi durumuna göre farklılıklar gösterme adaletsizliği sistemin kendine karşı duruştu oysa. Sistem kendi içinde de tezattı; hatası olanı cezalandıran sistem aynı zamanda hatanın kişiye bir şeyler katmasını beklerken onu zamansal ve ya maneviyatta eksilerle boğuşturmasından dolayı yeni hatalara sevk etme meselesiydi.
Adem kendini kanıtlamak için yeni birşeyler yapmaya ihtiyaç duymamıştı, bir daha yapmayacağını belirten cümlelerle de boğuşmamıştı sadece hata yaptığını kabullenmişti ve af dilemişti. Vücudun olmadık br hastalığa yakalanması vücudun hatasıysa o hastalığı tanıyıp bir daha yakalanınca koruma altına alan bağışıklık sistemi hatanın ders çıkarılmış şekli olabilirdi. Hata yapmayı denk gelen bir hastalık olarak değerlendirdiğimiz de tedavisi kendini kanıtlama çabası olmuyor ve deneyim bu işin elde edilen çıkarımı oluyor. Deneyim insanı olgunlaştıran, büyüten ve hatta gözlerini açan durum değil miydi?
Korkmak başlıca yanılgı ve fırsatları kaçırma sebebidir, korkuyu oluşturan unsur ya deneyimsizliktir ya da geçmiş hüsranların sebebidir. Hüsran ise yapılan hatanın verdiği kaybı yanlış değerlendirmektir. Hata ve ya yanlışın değerlendirmesi ancak onu anlayarak mümkünken bedelinde eksiklere düşülmesi kişinin desteği kadar değişkenlik gösteriyor. Aile baskısı ya da aile desteği, çevre etkisi ve ya çevre desteği ya da yapılan hatanın girişim sebebindeki temel unsurlar.
Açıklık ile bahsedilemeyecek şu konu TCK ile dahi anlaması güç bir durumdadır. Ceza sebebi ıslah diye bahsedilirken cezanın ardından çalışma emri verip çalışamazsın dedikten sonra çalışamamandan ötürü tekrar cezalandırması tamamıyla bahsedilen sistemin tezatlığıdır. Hiç bir şey, hiç kimse hatalarınızdan ders çıkarmanızı beklemez ve istemez, daha da eksilere düşmeniz için yenilerini yapmanızda tahrik ve tahrip edici olurlar.
Hiç bir yanlış zaman kaybı değildir, gelecekten zaman kazanmaktır.