Katıldığı canlı yayında kadın sağlığı hakkında konuşan Op. Dr. Ayşe Duman vajinismus belirtileri ve çözüm yollarını sıraladı
Gelişim Kuşağı Platformu kurucusu Mehmet Fatih Erdoğan’ın konuğu Operatör Doktor Ayşe Duman Kadın Sağlığı ve Cinsel Yaşam ile ilgili bilgiler verdi. Op. Dr. Duman ” Doğru tanı konulması çok önemli. Her doktorun farklı bir çalışma prensibi var. Her ilişkiye giremeyen vajinismus değildir” dedi.
30 yıldır kadın doğum uzmanı Ayşe Duman, iki kitap yazarı ve üçüncü kitabını çıkarmaya hazırlanıyor. Duman aynı zamanda doğumda kadınların mahremiyetini tasarlayan ürün tasarladı.
Programda Gelişim Kuşağı Platformu kurucusu Mehmet Fatih Erdoğan’ın bir diğer konuğu ise Gelişim Kuşağı Ekip Lideri Psikolog Samet Öztop. Öztop, Op. Dr. Duman’a psikoloji alanındaki paylaşımları ile eşlik etti.
Kadın bedeninin işleyişi
Toplumsal kodlamaların kadınların cinselliği üzerindeki etkisine değinen Duman yaradılışa uygun söylemlerin çok önemli olduğunu belirtti.
Zihnin kadın bedenine etkisi
Op. Dr. Duman açıklamalarında kadının bedeni ile barışık olması gerektiğine dikkat çekerek“ Zihinlerimizin hayallerimizin bir dünyası var. Hayallerimizde kurguladığımız dünyaya bedenlerimiz tepki veriyor. Bu dünya eğer kadınlıkla ilgili ‘zordur, utanç kaynağıdır’ gibi cinsel gelişimle ilgili bu tür hayalleri, kurguları daha çocukluk yaştan itibaren toplumsal kodlamalarla beraber olduğu zaman kadın bedeni yük olmaya başlıyor.
Örneğin; memelerden utanıyor ya da utandırılıyor ve beden kamburlaşıyor. Kamburlaşan beden de bütün sinirsel ağlar; özellikle omurgadan çıkan sinirsel ağlar doğru bir ileti sağlayamıyor. Bu bile çok basit bir bozukluktan kaynaklanan, bütün bedene zarar veren bir bozukluğu oluşturuyor. Onun için kadınlıkla ilgili yaradılışa uygun söylemlere dikkat etmemiz çok önemli.” dedi.
Gelişim Kuşağı Platformu kurucusu Mehmet Fatih Erdoğan’ın programında kadın cinselliği ile ilgili hurafelere dikkat çeken Op. Dr. Duman, insanların bu hurafelerin altında ezildiğine dikkat çekerek “Bu çağda vajinusmus hastası görüyorum. Çok üzülüyorum. Vajinismus kendi bedenine yabancı kadın demek. Kendi bedeninin fizyolojik süreci cinsel yaşam ama bu bedene yabancı olduğun zaman korktuğun zaman utandığın zaman bunun semptomları ortaya çıkıyor. Bu semptomlardan biri vajinismus; diğeri adet düzensizliği.” İfadelerini kullandı.
“Biyolojimizle ilgili inançlarımız ne kadar gerçeğin dışındaysa beden o kadar zarar görüyor”
Gelişim Kuşağı Platformu kurucusu Mehmet Fatih Erdoğan adet ağrısı ile ilgili çok soru geldiğini belirterek Op. Dr. Duman’a soruları yöneltti. Adet düzensizliklerinde düşüncenin etkisine değinen Op. Dr. Duman Adeti, ‘Hastalık, kanı kirlilik; kadına yük.’ gibi hikayelerle yaşayan kadınlara işaret ederek “Bir süre sonra organ fonksiyon bozuklukları oluyor. Bu da kliniğe adet bozuklukları, adet ağrıları, erken menopoz olarak yansıyor. Varoluşumuzla, biyolojimizle ilgili inançlarımız ne kadar gerçeğin dışındaysa beden o kadar zarar görüyor. Beden de sıkıntı varsa; dönüp duygularıma düşüncelerime, zihinsel durumlarıma bakmalıyım ve oradaki yanlışları düzeltmem lazım. Bedene sadece ilaçlara bağımlı olarak iyilik sağlayamıyoruz. Kendimizi düzeltmemiz lazım.” dedi.
“Kişinin kendi cinsel kimliği ile barışık olması lazım”
“Kişi kendi cinselliği ile ilgili barışıksa kendi cinselliğini kendi uygun yaşıyorsa çocuğa ek bir şey öğretmesine gerek yok.” diyen Duman, kadının veya erkeğin kendi cinsel yolculuğunda sorun yaşamadıysa çocuğa yanlış yansıtmadığını vurguladı. Op. Dr. Ayşe Duman şu sözlerle devam etti:
“Kadın ve erkek kendi cinselliğinde bir sorun yaşamadığında çocuğun sorularını yaşına uygun olarak çok kolay cevaplayabilir. En büyük sorun annenin veya babanın kendi içinde kavgaları ya da utançları olması. Cinselliği sadece utanılacak bir eylem olarak gördükleri zaman çocuğun cinsellik ile ilgili sorduğu her soruda panikliyor. O panikle ya cevap veremiyor ya yanlış cevap veriyor ya da gereksiz ayrıntılara girerek bir şeyleri anlatıyor. Onun için önce kişinin kendi cinsel kimliği ile kendi bedeni ile kendi cinsel yaşantısı ile barışık olması lazım. Bunun utanılacak bir şey değil. Görmek, koklamak gibi normal fizyolojik bir süreç olduğuna inanması lazım. “
Samet Öztop: “Gerçek cinselliğin keşfi ergenliğin girişinde”
Psikolog Samet Öztop ise çocuklardaki haz duygusunun erişkin hazzın farklı olduğuna dikkat çekerek “Çocuklar 2-3-4 yaşlarında cinsel keşfe çıkar. Kız çocuklarının ve erkek çocuklarının keşfetme süreci vardır. Yetişkin cinselliği keşfedilmesi ise ergenliğin girişi ile beraber başlıyor. Kendi bedenini öğrenmeye ve cinselliğini keşfetmeye başlıyor. Gerçek cinselliğin keşfi ergenliğin girişinde gelişmeye başlıyor.” dedi.
Adet ağrılarına kalıcı çözüm
Sancıdan beslenmeyi bırakmazsa bir kadın sancı çekmeye mahkum olacağını dile getiren Op. Dr. Duman kadınların acı üzerinde kendileri ifade etmeyi öğrendiğine değinerek şunları kaydetti:
Adet ağrısında fiziksel nedenler de var. Kistler, miyomlar… Ama bunlar bile sıkışmış bir dişil enerjinin sonucu olarak ortaya çıkan semptomlar, hastalıklar. Onun için bir kadının dişil enerjisi kullanılmazsa; dişil enerjisi akmazsa; dişil enerjinin kullanımı sadece cinsel olarak algılanmamalı. Dişil enerji aynı zamanda üretim, yaratım, ortaya çıkarma, şefkat, esneklik, anlayış, kabul enerjisidir. Bu enerjiler bedende akmazsa o zaman beden de o organın hastalıkları ortaya çıkar. Adet ağrıları da çok kolaylıkla ortaya çıkar. Bir kadın adet ağrısı çekiyorsa önce ‘Ben kadın olarak kendimi nasıl hissediyorum, toplum içinde kendimi değersiz eksik mi görüyorum, ben bir erkeğe bağımlı mı hayatımı sürdürüyorum vb’ soruları kendisine sormalı. Bu sorulara cevap arayarak adet ağrılarına bence gerçekten kalıcı çözüm bulabiliriz.
Menopozdan sonra kadının cinselliği
Psikolog Samet Öztop menopozdan sonra kadın cinselliğine değinerek “Menopozdan sonra kadın cinselliği sona ermiş gibi görünüyor. Ama kadın cinselliği daha yeni başlıyor. Çünkü korunmasız bir cinsellik dönemi başlıyor kadın için” dedi.
Op. Dr. Duman ise menopozun kültürden çok etkilendiğine değinerek şunları söyledi:
“Kadın cinselliği neden bitiyor menopozdan sonra? Kadının cinselliği doğurganlıkla eşleşmiş durumda. Doğurganlık bitiyorsa, cinsellik bitse de olur gibi bir düşünce var. Çoğu kadın sırf çocuk için cinsel eyleme giriyor. Ovülasyon dönemini takip ederek cinsellik yaşıyor. Derdi orda çocuk doğurmak. Maalesef toplumumuzda kadın, doğurganlığı ile daha değerli görülüyor. Kadın da bunu hissediyor.
Toplumsal bilinçaltımızda en derinlerimizde ‘Doğuyorsam değerliyim’ gibi inançlar var. ‘Menopoz ile doğurganlık bitti o zaman değersizim’ gibi bilinçaltında bir eşleşme oluyor. Değersiz hisseden kadınlarda içten içe sıkıntılar, kendini sevmeme hali; menopozdaki bu hormonal değişiklik ateş basmaları, sıkıntı, terleme olarak yansıyor. Normalde bu fizyolojik bir süreç. Fizyolojik süreçte ağrı, sıkıntı, herhangi bir şikayet olmaz. Cinsellik de fizyolojik bir süreçtir ağrı, acı olmaz. Adet de fizyolojik bir süreçtir ağrı, acı olmaz. Menopoz da böyledir.
Ama içsel çatışmalar varsa; yani kimyamız bozulduysa beden o değişim sürecini tolere edemez. Tolere edemediği zaman en alışkın olduğu ateş basması, terleme, sıkıntı, uykusuzluk vs. gibi söylemlere gider. Çünkü toplum bunu kabul ediyor. Örneğin toplum kabul edebildiği için doğumda bağırılıyor. Hiç sesi çıkmayan kadın doğumda inanılmaz sesi çıkıyor. Çünkü toplum kabul ediyor. Adet olduğu zaman bunu dile getirebiliyor yine toplum bunu kabul ettiği için.”
Gebeliği etkileyen faktörler
“Bedenin kimyası düşünce ve duygulardan bağımsız işlemiyor.” diyen Op. Dr. Duman hormanların organ fonksiyonlarını etkilendiğine değinerek “Gebelikte muazzam bir hormonal denge var. Düşünce ve duygular bu hormonal sistemi etkiliyor. Negatif düşünce ve duygular; korkular ve endişeler bu sistemi etkiliyor. ‘Kariyerim ne olur?’ telaşı olsa bile stres olduğu için bu telaş bile hormonal dengeyi etkiliyor ve bu korku bedene şöyle bir mesaj oluşturuyor: Korkma merak etme ben seni gebe bırakmam.”
Korku ve endişe gebeliğe engel
Bedende sempatik ve parasempatik iki sistem olduğunu ifade eden Op. Dr. Duman, vajinismus belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olan korku, endişe ve gerginliğin sempatik sisteme dahil olduğunu belirterek “ Sempatik sistemin amacı bedeni ayakta tutmak.” dedi. Korku ve endişe varsa sempatik sistemin bedeni ayakta tutma görevi ile gebeliği engellediğine dikkat çekerek duygu ve düşünceleri gözden geçirmenin önemini vurguladı.
Vajinismusta doğru teşhis
Vajinismus belirtilerinde bazı durumlarda; altında hamile kalma korkusunun yattığına dikkat çeken Op. Dr. Duman vajinismusu şu sözlerle anlattı:
“Kadın bedeninin cinsel ilişkiye izin vermemesidir. Vajen kaslarının penis almayı engelleyecek kadar kasılmasıdır. Vajinismus için anatomik bir problem olmadığına emin olmamız lazım. Çünkü çok nadir de olsa kızlık zarı cinsel ilişkiye engel olacak bir yapıda olabiliyor.
Vajinismus denilmeden önce muhakkak bir jinekolojik muayeneden geçmek lazım. Özellikle vajinismusla ilgilenen bir jinekoloğun muayenesinden geçmesi lazım. Doğru tanı konulması çok önemli. Her doktorun farklı bir çalışma prensibi var. Her ilişkiye giremeyen vajinismus değildir. Belki gerçekten anatomik problem vardır. Çok nadirdir ama olabilir.”
Vajinismus nasıl geçer?
Vajinismusta birçok tedavi yöntemi olduğuna değinen Op. Dr. Duman; vajinismus belirtileri ile karşılaşıldığında kullanılacak teknikleri “Vajinismusta kişiye özel bazen duygusal özgürleşme tekniği, bazen bedeni esnetme çalışmaları, bazen hipnoterapi kullanılabilir. Hepsinin kişiye özel yol haritası belirleyip öyle ilerlemek de fayda var.” dedi.
Vajinismusun hastalık olmadığını dile getiren Op. Dr. Duman “Vajinismus sadece herhangi bir nedenden dolayı bedenin yanlış bir davranışıdır. Her yanlış davranış düzelebilir; vajinismus da düzelebilir. Bu bir hastalık değildir. Onun için iyileşmesine gerek yoktur. Sadece buradaki bedene bir şeyi öğretme süreci. Her beden yüzer mi? Yüzer. Suyun üzerinde nasıl kalacağını öğrenirse yüzer. Çünkü suyun kaldırma kuvveti vardır. Beden nasıl suda kalacağını öğrenirse suyun üstünde kalır. Bu kadar da basittir vajinismusa bakış açısı” dedi.
Vajinismusta toplumsal etki
‘İlk cinsel deneyim acılı olacak’ söyleminin vajinismusu etkilediğine değinen Op. Dr. Duman toplumsal kodlamaların endişe ve korkuyu arttırdığına işaret etti. Biyolojimize uymayan kelimeleri silmek gerektiğini söyleyen Op. Dr. Duman kendimize ve gelecek nesillere karşı böyle bir sorumluğumuz olduğuna dikkat çekti.
Vajinismus nedenleri
Gelişim Kuşağı’nın Psikolog Ekip Lideri Samet Öztop vajinismusta psikolojik alt yapının olduğuna dikkat çekerek kişilerin kültürel olarak korkutulmasından dolayı sıklıkla vajinismusla karşılaştıklarını belirterek vajinismusun belirtilerine dikkat çekerek nedenleri şöyle sıraladı:
- Ağrılı bir cinsel birliktelik geçirme veya genç yaşta hoş olmayan bir cinsel deneyim yaşamak
- Cinsel istismar, saldırı, tecavüz, kadın anatomisi hakkında doğru bilgilere sahip olmamak
- Cinsiyetinden utanç duymak veya suçluluk duygusu yaşamak
- Cinselliğin tabu olarak görüldüğü bir ailede yetişmek
- Cinsel arzunun yanlış olduğu veya acı verici olduğunu sanmak
- Kültürel ya da dini tabulardan etkilenmek
- Vajinanın cinsel ilişki için çok küçük olduğundan korkmak
- Hamile kalma korkusu, doğum sonrası etkiler
- İlişki sorunları
- Yorgunluk veya depresyon
- Genital bölgede yapılan ameliyatlar
- Enfeksiyonlar
- Menopozdan sonra ortaya çıkabilecek vajinal kuruluk
- Cinsel uyarılma eksikliği
- Bazı ilaçların yan etkileri
“Saydıklarımın yüzde 90’ı psiklojik” diyen Psikolog Öztop vajinismusta zihinsel sürece dikkat çekti.
Sağlıklı cinsel ilişki
Güvensizlik saygısızlık taraflardan birinin kendini yetersiz ve değersiz hissetmesinin sağlıklı cinsel ilişkiyi olumsuz etkilediğine dikkat çeken Op. Dr. Duman “Kadınlar kocasına karşı öfkesinde kendisini ifade edemediğinde bedenini kapatıyor. Ama kendini ifade edip faydayı sağlaması lazım. Ama cinsellik kadının faydasına olarak görülmediği için kadın eşini cezalandırmak için bedenini kapatıyor. Cinsellikten vazgeçiyor. Ama aslında kendisini de cezalandırıyor. Her organın bedenin bütünlüğüne sağladığı bir fayda var. Buna inanmak lazım.” dedi. Kadın cinselliğinde toplumsal kodlamaların ve zihinsel süreçlerin etkisinin vurgulandığı programda yanlış düşüncelerden arınıp sağlıklı cinsellik ve kadın bedeniyle barışmanın sağlanacağına işaret edildi.
