Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenen dünyanın en kapsamlı kültür sanat projelerinden biri olan Türkiye Kültür Yolu Festivalleri’nin 10’uncu durağı Efes Kültür Yolu Festivali olacak. Projenin, 5 Ağustos’ta Nevşehir Kapadokya Balon ve Kültür Yolu Festivali’yle başladığını belirten Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, İzmir’de 28 Ekim-5 Kasım tarihleri arasında düzenlenecek Efes Kültür Yolu Festivali ile şehrin sanata doyacağını söyledi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenen Türkiye Kültür Yolu Festivalleri’nin 10’uncu durağı olan Efes Kültür Yolu Festivali, 28 Ekim-5 Kasım tarihleri arasında İzmir’de düzenlenecek. Geçen nisan ayında aslına uygun olarak restore edilen Alsancak Tekel Fabrikası’nın yerinde açılan İzmir Kültür Sanat Fabrikası’nda Efes Kültür Yolu Festivali için basın toplantısı düzenlendi. Toplantıda konuşan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, bu yıl Cumhuriyet’in 100’üncü yılında 100 günlük bir seri yapmak istediklerini belirtip, festival yapılan şehir sayısını 11’e çıkardıklarını söyledi.
Türkiye Kültür Yolu Festivalleri’ni 2028 yılında 35 şehre çıkarmayı hedeflediklerini vurgulayan Bakan Ersoy, “Bu 100 günlük seri 5 Ağustos’ta Nevşehir’de başladı. Çanakkale, Gaziantep, İstanbul, Ankara şu anda İzmir ve Antalya ile devam edecek. Etkinlikler her kesimden, her yaş grubuna hitap ediyor. Herkes zevkine uygun birkaç farklı sanat etkinliğine katılabiliyor. 9 gün boyunca şehir sanata doysun istiyoruz” dedi.
Vatandaşların kültüre sanata kolay ve rahat erişimini sağlamak istediklerini anlatan Bakan Ersoy, festivaller sayesinde şehirlerin markalaşacağına dikkat çekerek “Bundan sonra şehir sayısını arttıracak ve en önemlisi bunlara uluslararası boyut katacağız. Mümkünse etkinlikleri çok daha önceden ilan edeceğiz. Kasım sonuna kadar önümüzdeki yılın etkinlik programlarını açıklamaya başlayacağız. Bir yıl önceden etkinlik programları açıklanacak. Çok fazla katılım oluyor. Toplamda 30 bin civarında sanatçı olacak. Milyonlarca vatandaş etkinliklerden faydalanacak. 1 Nisan’dan 1 Aralık’a kadar etkinliklere devam edilecek. Serinin 10’uncusunda İzmir’deyiz” diye konuştu.
‘SANATIN HER ÇEŞİTİNE YER VERİLİYOR’
İzmir’de restore ettikleri eski Tekel Fabrikası’nın kentin önemli noktalarından biri olduğunu kaydeden Bakan Ersoy, sözlerine şöyle devam etti:
“Bu alanı çok kısa bir sürede restore edip vatandaşların kullanımına açtık. Çevredeki kurumlarla görüşmeler yapıyoruz. Bu alanı genişleteceğiz. Bornova Kültür Merkezi 4 yıl önce hizmete alındı. Kültürpark’ta da bir etkinlik olacak. Özellikle gençlere yönelik çalışmalar var. 100 eser sergilenecek. Kültür yolu festivallerinin özelliği sanatın her çeşidine yer veriyoruz. Sadece konser değil, kültür ve sanatın doyasıya yaşandığı etkinlikler olarak anılması lazım. Bakanlığımıza bağlı genel müdürlüğün statüsünü değiştiriyoruz. Şehir sayısı çoğaldıkça etkinlik ekibi büyüyecek. 4 Kasım’da sizleri Antalya’ya bekliyorum. Antalya’da daha yaygın etkinliklerin olduğu bir festival yapacağız.”
‘ANADOLU’NUN FESTİVALLERE İHTİYACI VARMIŞ’
Konuşmasının ardından soruları yanıtlayan Bakan Ersoy, festivallere ilginin çok yoğun belirtip, ziyaretçi sayıları hakkında da bilgi verdi. Anadolu’da beklentinin üzerinde bir ilgiyle karşılaştıklarını açıklayan Bakan Ersoy, “2 milyon nüfuslu bir şehre gidiyoruz. 1 milyondan fazla etkinliğe katılımın olması bizi mutlu ediyor. Anadolu’nun bu festivallere ihtiyacı varmış. Sanatçılar açısından da bu çok önemli.
Ülkenin tanıtımı açısından düşünüyoruz. Bu festivalleri marka yüzleri haline getireceğiz. Yurt dışında markalaşmış sanatçıları ülkemize getirmek istiyoruz. Bütün konsolosluklarla bağlantıya geçtik. Son iki senedir Turizm Geliştirme Ajansı organizasyonuyla muhabir, editör ve fenomenleri de getiriyoruz. Bu etkinlikler sayesinde şehirlerin turizm sektörü ile birlikte esnafın da yüksek gelir elde etmesi sağlanıyor. Her yıl devam etmesini istiyorlar” diye konuştu.
‘İZMİR, İSTANBUL ÜZERİNDEN DÜNYAYA BAĞLANMAK İSTEMİYOR’
Bakan Ersoy, yürütmesi durdurulan Çeşme Turizm Projesi ile ilgili de şu bilgileri verdi:
“Çeşme planı askıya çıkmaya hazır. Ama yürütmeyi durdurma var. Adli tatil sürecinde olduğu için muhtemelen önümüzdeki ay mahkeme kararını verecek. İzmir gibi şehirlerde bu konulara siyasi yaklaşmıyoruz. Bütün fikirlere saygı gösteriyoruz. Planla ilgili sunum yaptığımızda bize birçok talep geldi. Bakanlığın çalışmasında bu taleplerin büyük kısmı karşılandı. Bu konuya samimi ve şeffaf yaklaşıyoruz. Ancak belediye dahil olmak üzere birileri toplantılarda farklı çıkışta, farklı açıklamalar yapıp konuya samimi yaklaşmadılar. İzmir adına üzülüyorum.
İzmirliler en çok hava trafiğinden şikayet ediyor. İstanbul üzerinden dünyaya bağlanmak istemiyor. Arz talep dengesi yaratmazsanız bu nasıl olacak? Bu tarz Ege projeleri ile İzmir’i en az 40 ülkeye 70-80 şehre bağlayabilirsiniz. En yakın örneği Antalya; 200’den fazla şehre bağlantısı var. Biz buradan elde ettiğimiz gelirle öncelikle İzmir’in restorasyona ihtiyacı olan projelere destek vereceğiz. Bu sadece Çeşme projesi değil. Buradan elde edilen gelir Ege’nin tamamına harcanacak. Başta Çeşme olarak alt yapı sorunları var. Bu proje hepsini çözüyor. Projede her şey düşünüldü.
Proje bakanlık bürokratları tarafından hazırlanmadı. 7 üniversite, 50’den fazla akademisyen, yurt dışındaki enstitünün hazırladığı binlerce sayfalık bir çalışmaydı. Bu işin uzmanları hazırladı. Beni üzen bir bilirkişi atanıyor. Klasörlerce rapor var, akademisyenlerin çalışmaları var. Sekiz ay detaylı çalışıldı. Ne zaman iyi bir şey yapılmaya çalışılsa hemen ‘Bu rant projesi’ diye başlık atılıyor. İzmir için siyasi yaklaşmamak lazım. Her fırsatı değerlendirip İzmir, İstanbul için projeler yapıyoruz. İzmir’i hak ettiği yere getireceğiz.”
KAZI ÇALIŞMALARINA FİNANSMAN DESTEĞİ
Türkiye’nin çok turist aldığını belirten Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, turizmi 81 vilayete yaymak için çalıştıklarına dikkat çekip, bu ayın 31’inde TÜİK verilerinin açıklanmasının ardından detaylı bir bilgilendirme yapacaklarını ifade etti. Bakan Ersoy, “Efes’te çok büyük bir proje başlattık. 12 aylık kazı programı kapsamında kazı başkanlıkların tamamını programa dahil etmeyi başardık.
Türk Tarih Kurumu’ndan kaynak aktarıyoruz. 2024’te yerli kazı başkanlıklarının bütçelerini çok arttıracağız. Yıl sonuna kadar 31 yabancı kazı başkanlığına Türk kazı koordinatörleri atıyoruz. Çünkü yabancı kazı başkanlıkları maalesef kısa sürede kazı yapıyorlardı. Geçen ay Efes’te başladık. Cumhuriyet tarihinin en büyük çalışması yapılıyor. Son 60 yılda yapılan kazı ve restorasyonu 4 yıllık periyotta yapacağız. Çok iddialı bir çalışma başlattık” dedi.
GENÇ YETENEKLERDEN AŞIK VEYSEL’E SAYGI DURUŞU
20 bin metrekare kapalı alana sahip İzmir Kültür Sanat Fabrikası Efes Kültür Yolu Festivali, en özel etkinliklere, açık hava konserlerine, söyleşilere ve sergilere ev sahipliği yapacak. Bu sergilerden biri de Aşık Veysel’in vefatının 50’inci yılı anısına düzenlenen ‘Genç Sanat: 9. Güncel Sanat Proje Yarışması’ sergisi olacak. Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü tarafından görsel sanatlar alanında yetişen genç sanatçıları desteklemek amacıyla başlatılan yarışmanın Aşık Veysel temalı sergisi sanatseverlerle buluşacak.
Sergide, yarışma sonucunda seçilen video, fotoğraf, yerleştirme, yeni medya, grafik, resim, seramik, baskı, heykel ve karışık teknik gibi görsel sanatın tüm ifade biçimlerinde üretilmiş toplam 30 eser yer alacak. İzmir Kültür Sanat Fabrikası Açık Hava Sahnesi’nde, 1920’lerden Günümüze Kadın Kıyafetleri Sergisi, Ali Congun, Okan Cabalar ve Large L Stand Up Gösterilerinin yanı sıra Nilgün Belgün’le Aşk ve Komedi gösterisi de olacak.
İZMİR’E ÇAĞDAŞ SANAT ÇIKARMASI: UZAK/YAKIN
Türkiye’deki güncel sanat üretimini erişilebilir kılarak geniş kitlelere ulaştırmayı hedeflerken, bir yandan da güncel sanatın dijital arşivini tutmayı misyon edinen Kolekta, yeni sergiler dizisi ‘Uzak Yakın’ ile İzmir’de ilk kez Efes Kültür Yolu Festivali kapsamında sanatseverlerle buluşacak. ‘Uzak Yakın Sergileri’, çağdaş sanat alanında üretim yapan sanatçıların erişilebilirliğini ve etkileşimini güçlendirmek için İstanbul dışına taşan sanat platformlarına bir yenisi olarak ekleniyor.
Uzak Yakın Sergileri Vol.I İzmir, çağdaş sanat alanında üretim yapan 100’e yakın sanatçının eserlerinden oluşan bir seçkiyle İzmir’de sanatseverlerle buluşacak. Uzak Yakın Vol.I İzmir, 28 Ekim-28 Kasım 2023 tarihleri arasında ‘İzmir Resim ve Heykel Müzesi Kültürpark Sanat Galerisi’ ile ‘İzmir Resim ve Heykel Müzesi Sanat ve Tarih Galerisi’ olmak üzere iki mekanda ziyaretçilerini ağırlayacak.
GASTRONOMİ ŞÖLENİ YAŞANACAK
Dünyaca ünlü restoran değerlendirme sistemi Michelin tarafından 2023 yılında İstanbul ve Bodrum’la birlikte Türkiye rehberine dahil edilen İzmir’in, gastronomik zenginlikleri de festivalde ele alınacak. Kültür Park İzmir Gastronomi Alanı’nda, 29 Ekim’in İzinde Büyük İzmir Kültür Sofrası, İzmir’in Sofralarında Çiçekler Açar, Saraylardan İzmir’e/Bir Tatlı Şerbet Sunumu, Latife Hanım’ın Mutfağı’ndan Gazi Mustafa Kemal’in Damağına İzmir Sofrası, Üniversiteliler Arası Yemek Yarışması/ Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Sevdiği Yemekler, Yerel Yemek Yarışması/ Nine Bana Öğretsene, Bir Ağız Tadı Hiyakesi; Şambali, Deniz’den Ne Çıkarsa, Sefarad Lezzetlerinin İzmir’e Armağanı; Boyoz, Bağırsak Taze Kokoreç, Bağırmasak Yeme De Geç etkinlikleri olacak. Festival kapsamında düzenlenecek Ege’nin İnci Tanesi İzmir Gastronomisi paneli Bilge Keykubat, Ahmet Güzelyağdöken, Nedim Atilla, Berrin Rasuli katılımıyla gerçekleşecek.
İZMİR’DEKİ KÜLTÜR KURUMLARI FESTİVAL ÇATISI ALTINDA
İzmir’deki Arkas Sanat, Folkart Galeri gibi kültür kurumları da festival kapsamına girerek, bir anlamda festival boyunca tek çatı altında toplandı. Cumhuriyet devrimleriyle eğitim almış, sanat çalışmalarını bu devrimlerin ışığıyla şekillendirilmiş ilk kuşak olarak tarihsel bir öneme sahip olan iki değerli sanatçının; Nejad Devrim ve Mübin Orhon’un, eserlerinden oluşan ‘İki İmge Yolcusu/Nejad Devrim, Mübin Orhon Sergisi’ festival boyunca ve sonrasında 18 Şubat’a kadar Arkas Sanat Merkezi’nde ziyaret edilebilecek. Küratörlüğünü Necmi Sönmez’in üstlendiği sergi, bu iki sanatçının olgunluk dönemi eserlerini ilk kez eş zamanlı bir süreçte inceliyor.
ATATÜRK’ÜN YAYIMLANMAMIŞ 150 FOTOĞRAFI
Folkart Galeri’de sergilenecek ‘Karanlıkta Akan Bir Yıldız Mustafa Kemal Atatürk Sergisi’ festivalin en özel rotalarından biri. Sergi, Efes Kültür Yolu Festivali ile başlayacak, festival süresince ve sonrasında Nisan 2024’e kadar ziyaret edilebilecek. Nazım Hikmet’in Kuvayımilliye Destanı’ndaki unutulmayan bir dizesinden ilham alınan ve hazırlanışı yedi yıl süren; Proje Direktörlüğü’nü Folkart Gallery Genel Koordinatörü Fahri Özdemir’in yaptığı sergi Cumhuriyetimizin 100’üncü Yılı’na bir saygı duruşu niteliği taşıyor. Sergide, Büyük Dahi Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Türkiye’de ilk kez kamuoyu ile paylaşılan 150 adet yayımlanmamış fotoğrafıyla birlikte, Atatürk’ün kullandığı, bilinmeyen birçok obje de bulunuyor.
Bu objeler arasında Atatürk’ün sigara tabakaları, bastonu, kravatı gibi örnekler yer alıyor. Atatürk’ün bazı kişilere imzaladığı fotoğraflarla birlikte yerli ve yabancı fotoğrafçıların çektiği fotoğraflar, serginin dikkat çekici bölümünü oluşturuyor. Gazi Mustafa Kemal Atatürk ‘ün özel yazışmalarının orijinalleri, el yazması mektupları, madalyalar, en kritik anlardaki telgrafları serginin bir başka dikkat çekici unsurları arasında. Sergide, Atatürk’ün kendi el yazmaları, annesi Zübeyde Hanım’ın mektubu, Atatürk ile ilgili dönem afişleri, belgeler ve birçok dönemsel gazete ve dergi örnekleri, yüz yıl önce kullanılan Cumhuriyet ve Atatürk için üretilmiş çok özel objeler yer alıyor.
TÜRKİYE KÜLTÜR YOLU FESTİVALLERİ KLASİKLERİ
Kültür Yolu Festivalleri’nin vazgeçilmezi Refik Anadol’un ‘Rönesans Rüyaları Dijital Sergisi’ Tarihi Alsancak Tren Garı eski gişelerde, ‘Bir Hayalin İnşası Dijital Sergisi’ Cumhuriyet Meydanı’nda, ‘Eksizden Piksele Dijital Sergisi’ İzmir İktisat Kongre Merkezi fuayede alanında ziyaretçilerle buluşacak. ‘Garip Ay ile Ebru Mapping Performansı’ her akşam İzmir Atatürk Müzesi’nde ziyaretçilerini bekliyor olacak. Festivalin ilk gecesi olan 28 Ekim’de, Cumhuriyetimizin 100’üncü yılını kutlamak için İzmir Devlet Senfoni Orkestrası ve İzmir Devlet Opera ve Balesi Korosu özel bir konserle sanatseverlerle buluşacak.
Bu özel konserde, Şef Tolga Taviş yönetimindeki İzmir Devlet Senfoni Orkestrası ve Koro Şefi Ahmet Kahyaoğlu tarafından geceye hazırlanan İzmir Devlet Opera ve Balesi Korosu; Türkiye Cumhuriyeti’nin yüksek sanat alanındaki yüz yıllık mirasını hatırlatmak amacıyla Bornova Kültür ve Sanat Merkezi Necdet Aydın Sahnesi’nde izleyicilere çok özel bir program sunacak. 3 Kasım’da, Antalya Devlet Opera ve Balesi tarafından ‘Kamelyalı Kadın’ balesi, 4 Kasım’da, Şef Hasan Niyazi Tura yönetimindeki İzmir Devlet Senfoni Orkestrası, ‘Ege Senfonisi’ konseri, 5 Kasım’da ise, Türk halk müziğinin sevilen solistleri Nilgün Kızılcı ve İsmail Altunsaray ile Şef Eray İnal yönetiminde ‘Senfoni ile Neşet Ertaş Türküleri’, Efes Kültür Yolu Festivali kapsamında izleyici ile buluşacak.
TÜRKAN ŞORAY VE EDİZ HUN İLE BULUŞMA
Efes Kültür Yolu Festivali söyleşileriyle de halkla buluşacak. Sinemanın usta iki ismi Türkan Şoray-Ediz Hun söyleşisi Efes Kültür Yol Festivali’nin özel buluşmalarından biri olacak. Resimden tarihe, tiyatrodan arkeolojiye geniş bir çerçevede gerçekleşecek söyleşiler festival boyunca çeşitli mekanlarda sürecek. Usta oyuncu Ali Poyrazoğlu ‘İmdat Türküsü’ oyunuyla Bornova Kültür ve Sanat Merkezi’nde sahnede olacak. Bornova Kültür Sanat Merkezi, ‘Martı’, ‘Vişne Bahçesi’, ‘Hey Gidi Günler’, ‘Abur Cubur Show Doğan&Onur’, ‘Usta 2. Abdülhamid Han’ oyunlarına da ev sahipliği yapacak.
İzmir Devlet Tiyatroları Konak Sahnesi’nde ise ‘Annemin Son Çılgınlıkları’, ‘Siyahlı Kadın’, ‘Annapurna’, ‘Bir Düş Gibi’ oyunları sahnelenecek. Hisar Camii’nde ise Fatih Çıtlak Hoca ve Tasavvuf, İrfan ve Meydan Meşkleri Topluluğu’nun etkinlikleri olacak. Türkiye Kültür Yolu Festivalleri’nin olmazsa olmazı çocuk etkinlikleri de Efes Kültür Yolu’nda yer alacak. İzmir Kültür Sanat Fabrikası, Turgut Pura Vakfı Atölyesi, Gündoğdu Meydanı çocuklar için hazırlanan atölye, yarışma ve tiyatro oyunlarıyla renklenecek.
