Bu hafta KOBİ Danışmanı Özlem Aydın bizimle pandemi gölgesinde KOBİ’lerin işleyişinin nasıl sürdüğüne dair bilgiler verdi.
Son zamanlarda büyük bir belirsizliğin içinde olduğumuz aşikar. Ekonomi genelinde merkez bankalarının ve ardından hükümet yetkililerinin kararlarını yakından takip eden ve pandemide hızlı bir değişim sürecine bir anda itilmiş olan Kobiler yani küçük işletmeler, Kovid-19 sürecinde hem bazı sektörlerin hiç alışık olmadığı teknoloji sektörünü kendi sektörüne entegre etmeye uğraştılar hem de pandemi de fazla maddi kayıp vermemek için uğraştılar…
Özellikle Ticaret Bakanlığı E-ticaret konusunda teşviklerde de bulundu. Bu zorlu süreçte KOBİ‘lerin internet ortamına biraz daha hızlı geçiş sağlayabilmeleri adına.
Peki şuan KOBİ’lerin pandemi sürecinde ilerleyişi nasıl sürüyor. Bu hafta Kobi Danışmanı Özlem Aydın bizimle..
Tartışmadan ve dile getirmeden geçemeyeceğimiz Kovid-19 Ve Yeni Türeyen Varyantlar KOBİ’leri Nasıl Etkiledi Nasıl Etkiliyor?
Covid-19 hayatımıza girdiği 2020 yılının Mart ayı özellikle tüm dünya için büyük kaos ve belirsizliklerin olduğu bir dönemdi. İş hayatlarımızı ve sosyal hayatlarımızı keskin bir şekilde etkileyen, sekteye uğrayan bir virüs. Bu hastalık sebebiyle ülkemizde de belli bir süre sonra artan vaka sayıları nedeniyle iş hayatında çeşitli duruşlara ve sektelere yol açtı.
Büyük uluslararası firmaların kapanma gibi önlemleri nedeniyle ülkemizdeki faaliyet gösteren iştiraklerinin de bu önlemlere uymak zorunda olmaları ekonomideki para akışını ciddi boyutlarda değiştirdi. Salgının ilerlemesiyle iş hayatı ve sosyal hayatımızda yeni bir kavram ile tanıştık. Evde Kalmak.. Bu kavram hem sosyal hayatımızın hem iş hayatımızın bir sloganı haline, yaşam tarzımız haline geldi. Evde kal, evde hayat var yeni mottomuz. Pandemi süreci kontrol altına alınmaya başladıkça şuan hayatımızı evlerimizin dışına taşımaya yeniden başlasak da evde kalmak ile hayatımızda yeni bir boyut yaşadık.
Kobiler ve mikro işletmelerin pek çoğu ne yazık ki kapanma gibi önlemlerden ağır etkilendi. Aylarca kapalı kalan işletmelerine rağmen ödemeleri gereken kira ve personel gideri gibi masrafları oldu. Ancak tüm sektörlere uygun olsa da bazı sektörlerin hızlı bir şekilde evde kalma sürecine işlerini, faaliyetlerini adapte etmesi bazı firmaların pandemi den öncekinden daha iyi kazançlar elde etmelerini bile sağladı.
Getir, İste Gelsin gibi yeni oluşumlar onun dışında Yemek Sepeti gibi güvenilir bir markanın bu düzene tam uyum sağlaması ciddi kazançlar elde etmelerini sağladı. Pek tabi gıda sektörü dışında her sektörde e-ticaretin önemi oldukça arttı. PttAVM, Trendyol, Hepsiburada, N11 gibi dev e-ticaret pazar yeri platformlarında özellikle çok da fazla genç ve kadın girişimci pazar yeri açarak e-ticarete adım attı. Mevcut işletmeler sahiplerine ise işletmelerini e-ticarete taşımaları için çeşitli dijital pazarlama eğitimi kampanyaları düzenlendi.
Bu gibi oluşumlar hala devam ediyor ve bu da hem mevcutta yer alan KOBİ ve Mikro işletmelere hem de işletme açmak isteyen girişimcilere evden çıkılmasa da işletmelerini büyütecekleri fırsatlar olduğunu göstermesi güzel, umut verici. Aslında büyük ölçekli pek çok işletme de ağır bedeller ödedi bu süreçte. Ancak onların uzun yıllar faaliyet göstermelerinden kaynaklı gelen güçleri, Covid -19, afetler gibi olaylara karşı acil durum plan ve bütçelerinin olması birçoğunun az bir hasar ile atlatmasını sağladı.
Bu süreçte devletimizin desteklerini unutmamak gerekir, özellikle yakın tarihte KOSGEB tarafından ve bir öncekinden daha çok sektörü destekleyen Mikro ve küçük ölçekli işletmeler için destek paketi kesinlikle yaralarımızı iyi saracak.
Buradan güzide kurumumuza ve devletimize teşekkür ediyorum.
Devlet KOBİ’lere Virüs Boyunca Ne Gibi Desteklerde Bulundu?
Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi açıklanan en büyük destek paketlerinden biriydi.
100 milyar TL lik bir destek paketi Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanmıştı.
Pakete göre perakende, AVM, demir-çelik, otomotiv, lojistik-ulaşım, sinema-tiyatro, konaklama, yiyecek-içecek, tekstil-konfeksiyon ve etkinlik-organizasyon sektörleri için muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin nisan, mayıs ve haziran ödemeleri 6’şar ay ertelenmesi kararı alındı.
Konaklama vergisi kasım ayına kadar ertelendi, Otel kiralamalarına ilişkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemeleri nisan, mayıs ve haziran ayları için 6 ay tehir edilecek gibi uygulamalar yürürlüğe kondu.
İç havayolu taşımacılığı vergi oranları, gıda sektörü vergi oranları %18 den %1’e düşürüldü.
KOBİ’leri etkileyen en önemli kısmı ise Kovid-19 salgınıyla ilgili tedbirlerden etkilendiği için nakit akışı bozulan firmaların bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemeleri asgari 3 ay ötelenerek ve gerektiğinde bunlara ilave finansman desteği sağlanması kararıydı.
İşten çıkarmaların önüne geçilmesi amacıyla işe devam desteği, İŞKUR eliyle verilen kısa çalışma ödenekleri devreye sokuldu. Yine yakın zamanda salgından en çok etkilenen illerde yer alan mikro ve küçük ölçekli işletme sahiplerine kira desteği sağlandı.
Geçtiğimiz günlerde açıklanan yine KOSGEB tarafından verilen “Mikro ve Küçük Ölçekli İşletmeler için Hızlı Destek Programı” ile bu kez özellikle meslek lisesi mezunu gençlerimizin ve yine önlisans mezunu tekniker vb ara meslek grubu mezunlarının işe alımının desteklenmesi ve bunun yanı sıra bazı sektörlere özel kira, fatura gibi diğer giderlerinde destekleneceği bir programdır. Geri ödemeli olarak verilen bu destek paketinden faydalanacak sektörlere personel başına 100 bin ₺ gibi destek ödemesi yapacak ve 24 ay geri ödemesiz, 24 ay sonra çok makul ödeme yöntemi ile işletme sahibinin geri ödemesini sağlayacak. Bu günlerde KOSGEB program hakkında kendi sitesi ve sosyal medya hesaplarında ciddi bilgilendirici tanıtımlar yapmaktadır. Tüm mikro ve küçük ölçekli işletmelerimize buradan bende duyurmuş olayım.
“Yeni Dünya Düzenine Her Açıdan Ayak Uyduramazsak Çeşitli Bedeller Öderiz”
Özellikle KOBİ’lere Bu Süreç İçerisinde Verilen Desteklerde Unutulan Noktalar Var Mı? Varsa Neler?
Pandemi başladığından beri açıklanan destek paketlerinin devletimizin etkilenen ekonomisi de göz önüne alındığında oldukça yeterli ve makul düzeyde olduğunu düşünüyorum. Ne yazık ki bazı işletmelerin süreçten etkilenme düzeyi fazla olduğu için birkaç grup yeterli bulmamış olabilir ancak bu pandemi bize gösterdi ki yeni dünya düzenine birey olmaktan tutun işletme olarak ta her açıdan ayak uyduramazsak çeşitli bedeller ödedik. Pandemi normale dönmeye başladığı şu dönemde açıklanan destek paketi ve onun dışında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayınlanan AB fonlu TKDK (IPARD) adı verilen Kırsal Turizm yatırımlarını destekleme amaçlı programda ekonomimizi şaha kaldırmak amacıyla devletimiz tarafından atılan adımlardır.
“KOBİ’Ler Ve Özelikle Küçük İşletmeler, Yeni Kurulacak İşletmeler Kuracakları İşte Teknoloji Odaklı Düşünmeli”
Son Olarak, Ne Yazık Ki Yeni Varyantlar Çıkmaya Devam Ediyor Bu Süreç İçerisinde KOBİ’lere Önerileriniz Nelerdir?
Yeni varyantların çıkmasının ben artık ekonomimizi etkileyeceğini çok düşünmüyorum çünkü bedensel ve metal olarak da Covid 19 ve varyantlarına 2 yılı aşkın süreler yeterince bağışıklık kazandık.
Bu sürecin bizi nasıl bir düzene hazırladığını görüp ona göre önlemimizi alır, sağlam olmayan yerlerin altını doldurursak yıkılmayız. KOBİ’ler ve özelikle küçük işletmeler, yeni kurulacak işletmeler ağırlıklı olarak kuracakları işte gösterecekleri işte teknoloji odaklı düşünür, bunu işe entegre edebilirlerse kesinlikle global işletmelerden farkları kalmaz. İstikrar ve sürdürülebilirlik başarıyı getirir.
Öyle ki bu varyantlar her şey bitse de bu 2 yılda çok iyi gördük ki gün geldi evden hiç çıkmadan toplantıda yapmak zorunda kaldık, eğitime de devam ettik, sosyal olarak da geliştik bunun sonu yok bu yüzden öngörümüzü geliştirip gelecek odaklı çalışmalıyız.
