İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi 2023 yılına ait iş cinayetleri raporuna göre, 2023 yılının ilk 4 ayında 585 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetmiş. Peki çocuk işçiler bu rakamların neresinde?
Geçtiğimiz sene İSİG’in raporuna göre 14 ve yaş altı 27 çocuk, 15-17 yaş aralığında 37 çocuk işçi yaşamını yitirdiği bildirildi.
Yayınlanan raporun 2013-2023 yıllarında ölen çocuk işçilere baktığımızda:
2002 yılında en az 1 çocuk, 2003 yılında en az 18 çocuk, 2004 yılında en az 29 çocuk, 2005 yılında en az 27 çocuk, 2006 yılında en az 29 çocuk, 2007 yılında en az 28 çocuk, 2008 yılında en az 29 çocuk, 2009 yılında en az 12 çocuk, 2010 yılında en az 24 çocuk, 2011 yılında en az 24 çocuk, 2012 yılında en az 15 çocuk, 2013 yılında en az 59 çocuk, 2014 yılında en az 54 çocuk, 2015 yılında en az 63 çocuk, 2016 yılında en az 56 çocuk, 2017 yılında en az 60 çocuk, 2018 yılında en az 67 çocuk, 2019 yılında en az 67 çocuk, 2020 yılında en az 68 çocuk, 2021 yılında en az 62 çocuk, 2022 yılında 64, 2023’te ise şu ana kadar en az 11 çocuk çalışırken öldü. Son 20 yılda ise en az 888 çocuk işçi çalışırken vefat etti.
Rapora baktığımızda Türkiye’nin çocuk işçiliğini önlemede yeterli olmadığını bu alanda yapılan çalışmaların daha detaylı incelenmesi gerekmektedir.
Raporda çocuk işçiliğin yasaklanması dışında şu önerilere yer verildi:
- Ucuz çocuk işgücünü teşvik eden ve bunun altyapısını oluşturan eğitim sistemi ve eğitim politikalarına son verilmelidir. Tüm çocuklara parasız ve nitelikli eğitim imkanı sağlanmalıdır.
- Çocuk emeğiyle ilgili veriler bilimsel, güvenilir ve düzenli bir şekilde yayınlanmalıdır.
- Kayıt-dışı çocuk işçi çalıştırılan kişi ve kurumlara göz yumulmamalı, caydırıcı cezalar verilmelidir.
- Yasadışı çocuk işçi çalıştırmayı önlemeye yönelik tedbirler alınmalı, denetimler etkin ve sıkı bir şekilde yapılmalı, ilgili mevzuatlar yürürlüğe konulmalıdır.
Tüm çocuklar ücretsiz ve detaylı sağlık taramasından geçirilmelidir. Yeterli, sağlıklı ve dengeli beslenme imkânı sağlanmalı, bağışıklık sistemleri kuvvetlendirilmelidir.
UNİCEF’in Türkiye’de çocuk işçiliğini önlemede yayınladığı çalışmada çocuk işçiliğini ortadan kaldırmaya yönelik, 5 temel bileşenle bunun önüne geçilebileceği öngörülmektedir.
- Çocuk işçi olarak çalıştığı veya risk altında olduğu belirlenen Türk vatandaşı veya sığınmacı çocuklar ve ailelerinin çocuk koruma, sosyal koruma, eğitim ve sağlık hizmetlerine erişimini artırmak;
- Mesleki Teknik Eğitim ve çıraklık programlarının kapasitelerini ve güçlendirerek örgün eğitim yoluyla mesleki beceri kazanımı ve nitelikli istihdama geçişi artırmak;
- Ulusal düzeyde çocuk işçiliğinin ortadan kaldırılmasından ve faaliyetlerin koordinasyonundan sorumlu kurumların kapasitelerinin güçlenmesine katkıda bulunmak;
- Çocuk işçiliğini normalleştiren ve süreklilik kazandıran düşünce ve toplumsal ön kabulleri değiştirmek.
- Çocuk işçiliğinin ortadan kaldırılmasına yönelik politika savunu çalışmalarının ve sosyal koruma mekanizmalarının güçlendirilmesi amacıyla bilgi ve kanıt üretmek.
Malesef ki ülkemizde bir çocuk işçiliği sorunu var. Ne yazık ki bunu görmek için birkaç işyerini ziyaret etmeniz yeterli olabilmektedir. Ülkemizin geleceği olan çocuklarımızın eşit eğitim ve yaşam hakları için ülke yöneticilerinin ve işverenlerin hassasiyetle çalışmaları gerekmektedir.