Selenyum, Yunanca ‘Selene’ kelimesinde türetilmiştir ve Türkçe ‘Ay’ anlamına gelmektedir. Vücudumuzda birçok alanda işlev görmektedir. Sağlığımız için çok önemli bir mineral olup dışardan alınması gerekmektedir. Son yıllarda önemi yeterince kavranmaya başlamıştır.

Hava, su ve toprakta bulunan bu mineral takviye olarakta alınabilir. Bu minerali bitkilerden ve hayvansal gıdalardan alabiliriz. Bu mineral; hayvansal kaynaklı gıdalarda selenosistein ve bitkisel kaynaklılarda ise selenometiyonin olmak üzere iki farklı yapıda bulunmaktadır. Vücudumuzda çoğunlukla selenometiyonin formundadır. Bitkiler, selenyumca zengin topraklarda yetiştiği takdirde bu minerali zengin olarak depolamaktadırlar. Özellikle yağlı tohumlar, tahıllar, yumurta, kırmızı-beyaz ette ve deniz ürünlerinde bol miktarda bulunmaktadır. Günlük alınması gerekli miktar kadın ve erkeklerde yaşa göre değişmekle birlikte ortalama 55-70 mcg civarındadır. Vücudumuzda depolanır ve en çok tiroit bezinde bulunmaktadır.

Selenyumun faydaları;

Oksidatif hasarı ve enflamasyonu azaltarak kalp hastalıklarına karşı korur.
Bağışılık hücrelerimizin sayısını ve işlevlerini artırır. Böylece immün sistemimizi güçlendirir.
Vücudumuzdaki serbest radikallleri dengeler ve oksidatif stresin neden olduğu hücresel hasarı azaltır.
Tiroit hastalıklarına karşı korur. Özellikle düzenli alımı Haşimoto hastalarındaki antikor seviyesini azalatabilir.
Bazı kanser türlerinde koruyucu olabildiği gösterilmiştir.
Cilt sağlığına olumlu etkileri vardır.
Astım tedavisinde eklenen selenyumun olumlu etkileri gösterilmiştir.

Beyin sağlığına etkileri ise oldukça fazladır. Selenyum ve selenoproteinler beyinde hücreler arasındaki iletişimde dolaylı olarak rol oynamaktadır. Nörolojik hastalıkların birçoğu enflamasyon ve oksidatif stres ile ilgilidir. Selenyumun yetersizliği oksidatif stresi artırarak birçok nörolojik hastalığı kötüleştirmektedir. Yapılan birçok çalışmada selenyumun Alzheimer, Parkinson, ALS ve epilepsi gibi hastalıklarda önemini göstermiştir. Alzheimer hastalarında kan seviyesinin düşük olduğu ve antioksidanlar ile birlikte selenyum takviyesinin hastaların hafıza, yürütücü işlevler ve bellekte kısmen iyileşme sağlayabileceği göstermiştir. Ayrıca; yapılan deneysel çalışmalarda beyin kanamasının iyileşmesine etkili olabileceği vurgulanmıştır.

Selenyum eksikliği toprağın selenyum açısından zenginliği ile doğrudan bağlantılıdır. Selenyum açısından fakir topraklarda yetişen ürünler ile beslenenlerde eksikliği gözlenir. Bağırsaklardan emilimi sağlandığı için bağırsak hastalıklarında da eksikliği oluşur. Eksikliğinin tespiti zor olmaktadır. Çünkü görülen semptomlar çok çeşitlidir. Tırnak yapısında bozulma, sık enfeksiyonlar, cillte solgunluk, saç renginde bozulma, yorgunluk, konsantrasyon eksikliği ve karaciğer fonksiyonlarında bozulma gibi birçok semptomlarla karşımıza çıkabilir.

Sonuç olarak; selenyum vücudumuz için ihmal etmemiz gereken önemli bir mineraldir. Gerekli hallerde gıda takviyesi olarak alınmalıdır.

Sağlıklı günlere…