Darbelerle Türkiye: 27 Mayıs 1960… Celal Bayar’ın Cumhurbaşkanı olması ile hükümeti kurması için Başbakan olarak Adnan Menderes’i seçmiş ve DP hükümeti 22 mayıs 1950’de resmen kurulmuştur.

Menderes ve arkadaşları icraatlara hemen başlamışlar; devlete ait lüks otomobilleri satmışlar, paralara mevcut Cumhurbaşkanın resmi yerine Mustafa Kemal’in resmini bastırma yasasını getirmişler, o döneme kadar Türkçe okunulan ezanın Arapça okunmasını serbest bırakmışlar gelen tepkilerle dini özgürlük çerçevesinde Türkçe okunmasını da serbestleştirmişlerdir. Bu yaptıklarıyla halkın güvenini kazanan Menderes, laiklik karşıtı işler yaptığı söylemleri gezen orduyu tehlike olarak görmüş ve temizlemek için girişimlere başlamıştır. Böylece dönemin Genelkurmay Başkanı olmak üzere 15 general ve 150 albayı darbe planlamaları yaptıkları gerekçesiyle emekliye ayırmışlardır.

Uluslararası arenada ise Menderes; Soğuk Savaş taraflarından ABD’nin tarafında olmuş 1951 yılında Kore’ye asker göndermiş, 1952 yılında NATO’ya girmiş ve Komünizmi dizginlemek için Özel Harp Dairesi Başkanlığı’nı kurmuştur.

Ekonomik olarak Marshall yardımlarıyla birlikte tarıma dayalı ekonomiden serbest piyasa ekonomisine geçilmiş ancak gelen yardımlar tarım için kullanılmış ve sanayileşme pek önemsenmemiş hatta birçok fabrika uluslararası standartlara uygun olmadığı gerekçesiyle kapatılmıştır.

Darbelerle türkiye: 27 mayıs — Darbelerle Türkiye: 27 Mayıs

1954 yılında %58 oy alarak Türkiye demokrasi tarihinin en fazla oyunu alan DP hükümeti halkın gönlünü kazandığını resmi olarak da belli etmişti. Ancak sonraki dönemlerde gelişen olaylar pek de iyi olmayacaktı nitekim Menderes’in mecliste “siz isterseniz hilafeti bile getirirsiniz” demesi imam hatiplerin lise olarak kullanılmaya başlanması, köy enstitülerini kapattı, iktidar karşıtı yazı yazan yüzlerce gazeteciyi gözaltına aldırdı ve işin tuzu biberi olan söylemi de “orduyu yedek subaylarla da ayakta tutarım” cümlesi ortamı iyice gerginleştirmişti. Ekonomik olarak da kötüye giden devlette; dış borç 600 milyona çıkmış enflasyon %77’leri görmüştür. Bunu önlemek isteyen Menderes ise Amerika’dan yardım istemiş ancak net bir sonuç alamamıştır.

1957 seçimleri ise tamamıyla işin başladığı yer olarak gözlemlenebilir. Çünkü %47 oy alan DP hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlanmıştır. CHP yönetimi tarafından askerlere darbe için planlamaların yapılması gerektiği örgütlenmiş ve bu söylemler Menderes ve DP yönetimi tarafından Tahkikat Komisyonu kurularak CHP yönetimine soruşturma açılmıştır. Komisyonun hem suçlama hem karar verme hem de yargılama gibi yetkileri vardı. Kamuoyu ve Ordu tarafından Anayasaya aykırıdır sesleri çıksa da bu komisyonun görevi durdurulmamış nitekim TBMM tarafından İsmet İnönü’ye askeri darbeyi teşvik ettiği için meclisten men cezası verildi.

5 Mayıs 1960 tarihinde Ankara’da öğrencilerin yaptığı bir protesto esnasında polislerin silah gücünü kullanmasıyla 2 öğrenci hayatını kaybetmiş ve bu olay tarihte 555K olayı olarak ilk sivil itaatsizlik eylemidir. Bu eylemlerin artması ve ekonomik olarak bunalıma girilmesi devlet aleyhine söylemlerde bulunulması sebebiyle 27 Mayıs 1960 tarihinde Cemal Gürsel ve ordudaki subaylar tarafından yönetime el konulmuştur. Kurmay Albay Alparslan Türkeş’in radyoda bildirgeyi okumasıyla da resmileşti.

Tutuklanan Adnan Menderes 19 ayrı davadan yargılandı ve 17 Eylül 1961 yılında Yassıada’da idam cezasına çarptırılarak asıldı. Bunlar: